Το μουσείο δραστηριοποιείται πάνω σε τέσσερις λειτουργικές ενότητες πέραν της μόνιμης έκθεσης, για τις οποίες σχεδιάζονται πολλαπλές δράσεις και εφαρμογές τόσο στους χώρους του ίδιου του Μουσείου, όσο και έξω από τα φυσικά του όρια:
• Η πρώτη ενότητα περιλαμβάνει τη διάσωση και προστασία μνημείων, κειμηλίων, υλικών και άυλων μαρτυριών. Το πλέον εντυπωσιακό μέρος αυτής της ενότητας είναι τα σκάφη που εκπροσωπούν τη ναυπηγική παράδοση του Αιγαίου. Προβλέπεται η διάσωση και έκθεση τουλάχιστον 12 αντιπροσωπευτικών σκαφών στους χώρους του Μουσείου. Τα εργαλεία ναυπηγικής, πάνω από 300 εκθέματα, αποτελούν επίσης ένα μεγάλο μέρος της συλλογής. Συμπεριλαμβάνεται, ακόμη, ένας μεγάλος αριθμός από σχέδια, ναυπηγικά μοντέλα και χνάρια. Άλλες κατηγορίες εκθεμάτων είναι τα αντικείμενα εξαρτισμού των σκαφών, τα όργανα και οι μηχανισμοί πάνω στα σκάφη, τα ημερολόγια και τα συμβολαιογραφικά έγγραφα σκαφών, τα αρχεία επιχειρήσεων και άλλες μαρτυρίες από ναυπηγεία και ναυτικές επιχειρήσεις του Αιγαίου.
Το Μουσείο διασώζει επίσης τεκμήρια της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως ηχογραφημένες ή βιντεοσκοπημένες προφορικές μαρτυρίες μαστόρων και ναυτικών, αρχειακές φωτογραφίες και υλικό κινηματογραφικό ή βίντεο, που καταγράφει ναυπηγικές και ναυτικές δραστηριότητες στο Αιγαίο. Στο πλαίσιο αυτής της ενότητας έχει συσταθεί το Αρχείο Προφορικών Μαρτυριών του ΜΝΝΤΑ, στο οποίο εντάσσονται καταγραφές που έχουν γίνει σε πανελλαδική κλίμακα από το 1984 μέχρι σήμερα. Ο αριθμός των συνεντεύξεων που περιλαμβάνονται σήμερα, στο Αρχείο Προφορικών Μαρτυριών ξεπερνά τις 200 και εμπλουτίζεται συνέχεια. Οι συνεντεύξεις αναφέρονται σε προσωπικές μαρτυρίες για τη ζωή, την απασχόληση, τις τεχνικές στα ξυλοναυπηγεία, τα συμπληρωματικά επαγγέλματα, τα έθιμα και τις κοινωνικές πρακτικές των ανθρώπων της θάλασσας.
• Η δεύτερη ενότητα περιλαμβάνει δράσεις βιωματικής συμμετοχής και αναψυχής. Πρόκειται για εφαρμογές που έχουν σχεδιαστεί στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του μουσείου με σκοπό τη βαθύτερη και αμεσότερη κατανόηση των υλικών και άυλων μαρτυριών. Μια ομάδα εφαρμογών απευθύνεται στους απλούς επισκέπτες και στα παιδιά με κατασκευές που προσομοιάζουν με «ναυτικές» εργασίες, όπως η ομαδική κωπηλασία και η χρήση πολύσπαστων για την μετακίνηση μεγάλων βαρών. Μια άλλη ομάδα βιωματικών δράσεων απευθύνεται σε εξειδικευμένο κοινό που έρχεται στο μουσείο για να μάθει μια συγκεκριμένη τεχνική εφαρμογή. Κεντρικό ρόλο, στην δεύτερη ενότητα, παίζει το «Εργαστήριο συντήρησης εκθεμάτων και τεχνικών μουσειακών εφαρμογών», ένας χώρος 125 τετραγωνικών μέτρων πλήρως εξοπλισμένος, όπου ο επισκέπτης μπορεί να χρησιμοποιήσει ή να κατασκευάσει παραδοσιακά εργαλεία, να συμμετέχει στις σχεδιάσεις ενός σκάφους, ή να δοκιμάσει άλλες εργασίες που σχετίζονται με τη ναυπηγική και τη ναυτική παράδοση.
• Η τρίτη λειτουργική ενότητα του μουσείου περιλαμβάνει την ανάδειξη γνώσεων και την πρόκληση συναισθημάτων τόσο μέσα από την μόνιμη έκθεση του ΜΝΝΤΑ όσο και από τα εκπαιδευτικά προγράμματα για τους μικρούς επισκέπτες αλλά και για τους μεγάλους φίλους. Tο Μουσείο δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαιδευτική αξιοποίηση των συλλογών του, μέσω της δημιουργίας εκπαιδευτικών προγραμμάτων που απευθύνονται στην εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και στην παροχή βιωματικών εμπειριών σε ομάδες τουριστών, οικογενειών και ατόμων τρίτης ηλικίας.
Εκτός από τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες για τους επισκέπτες, στόχος του μουσείου είναι η λειτουργία μίας σταθερής και διακριτής εκπαιδευτικής δομής για νέους που θα συνδέεται με την επαγγελματική κατάρτιση στην ξυλοναυπηγική και την ανάπτυξη της τέχνης στον ευρύτερο χώρο του Αιγαίου. Η εκπαιδευτική δομή θα λειτουργεί ως πυρήνας διάσωσης και διάδοσης της παραδοσιακής ναυπηγικής τέχνης και θα απευθύνεται τόσο σε Έλληνες όσο και σε ξένους εκπαιδευόμενους, με δίγλωσση λειτουργία και ευέλικτη διάρκεια ανάλογα με τον σκοπό της εκμάθησης.
• Η τελευταία λειτουργική ενότητα περιλαμβάνει ερευνητικές και μελετητικές δραστηριότητες. Αυτές θα εκτελούνται στο εργαστήριο μαθηματικής μοντελοποίησης του Τμήματος Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και θα λειτουργεί στο χώρο του Μουσείου. Παράλληλα, συνεργάτες του ΜΝΝΤΑ θα μπορούν να μελετούν και να διερευνούν τα εκθέματα του Μουσείου και το εκτεταμένο υλικό του Αρχείου Προφορικών Μαρτυριών, της φωτοθήκης, της σχεδιοθήκης και της βιντεοθήκης του Μουσείου.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Μουσείο δες εδώ.
