Η ξυλοναυπηγική είναι μια ζωντανή παραδοσιακή τέχνη, που ασκείται για αιώνες στον ελληνικό χώρο σε όλες τις ιστορικές περιόδους. Παλαιότερα αποτελούσε κορυφαία έκφραση του τεχνικού πολιτισμού στις ναυτικές κοινωνίες και παρουσίαζε ιδιαίτερα τεχνικά, τυπολογικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά, ορισμένα από τα οποία έχουν προέλευση από τη βυζαντινή – μεσαιωνική εποχή.
Υπήρχαν πολλές παραλλαγές της τέχνης, ακόμη και διαφορετικές παραδόσεις, που εντοπίζονταν σε θαλάσσιες περιοχές (ανατολικό και δυτικό Αιγαίο, Ιόνιο), στις λίμνες (Παμβώτιδα, Πρέσπες, Ορεστιάδα κ.ά.) στους ποταμούς (Πηνειός, Έβρος κ.ά.) και στις λιμνοθάλασσες (Αμβρακικός, λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου, Αιτωλικό, Λευκάδα κ.ά.).
Η μετάδοση της τέχνης από γενιά σε γενιά γινόταν ανέκαθεν μέσω της εμπειρικής μαθητείας των νεότερων δίπλα στους μάστορες. Με αυτόν τον τρόπο εξακολουθούν οι νέοι να μαθαίνουν την ξυλοναυπηγική ακόμη και σήμερα.
